Yuri Oleşa - Kıskançlık / Sıradan Şahsiyetlerin Unvan Sahibi Olabilmesi

Bu yazıda kitabın kurgusuyla, murgusuyla, karakterleriyle hiçbir şeyiyle alakamız olmayacak. Ne kitabın ne anlatmak istediğiyle, ne de karakterlerin hangi semboller taşıdığıyla ilgileneceğiz. Sadece iki tanecik paragrafçık üzerinden bir mesele üzerine kısacık konuşacağız. Bu konuşacağımız şeylerin kitabın vermek istediği mesajla hiçbir alakası dahi olmayabilir. Çok da umursanacak bir durum değil benim için. Yaratıcı okurluk kurslarına gitmedik ondan böyle yapıyoruz ellaaaam. Yok,yok yaratıcı okurluktan değil, ondan değil. Kitap ne verdiyse bana, neyi hoşuma gittiyse, neyi düşündürebildiyse, onu vereceğim sana. 

“Beni ezme hakkını ona kim verdi? Ben neden ondan kötüyüm? O daha mı akıllı? Ruhu daha mı zengin? Daha mı güçlü? Daha mı önemli? Sadece konum olarak değil, özünde de mi benden daha büyük? Neden onun üstünlüğünü kabul etmek zorundayım? Bu soruları sordum kendi kendime. Her gün gözlemler bana yanıtı parça parça verdi. Aylar geçti. Yanıtı biliyorum. Ve artık sizden korkmuyorum. Siz sadece aptal bir unvan sahibisiniz. Başka hiçbir şey değilsiniz. Beni şahsi yetinizin değeriyle ezmediniz.”

Hayatın her yerinde birilerinin desteğiyle bir yerlere gelip unvan sahibi olabilmiş insanlar vardır. Her yerde karşınıza çıkar. Adamın hiçbir vasfı yoktur ama mesela eniştesi bilmem ne bakanlığının kalem müdürü olduğu için şu şu yerde asistan olarak işe başlamıştır. Sonra bu herif yükselir de yükselir. Koltuğun götünü ısıtmasıyla atmaya tutmaya kesmeye başlar. Böyle insanlarla karşılaştığınızda sizin de aklınızdan şu sözler geçmiyorsa üzgünüm sizin adınıza. Game over. Peki unvan sahiplerine bu sözleri söyleyebilen bir kişi kıskanç mıdır? 

Bu sözlerin söylenmesi için gerekli şartlar şöyle sıralanabilir:

1. Unvan sahibi eğer geldiği yere kendi çabalarıyla gelip unvanı dışında da, akrabaları dışında da bir birey olma özelliğini gösteriyorsa, bu unvan sahibine söylenecek sözlerin kıskançlıktan kaynaklandığı neredeyse kesin gibidir.

2. Unvan sahibi siktiriboktan bir herif olup o unvana ittirilerek geldiyse, ona söylenecek bu sözler, kişinin olması gerektiğini düşündüğü yerden daha aşağıda olup mevkisini hak etmeyen birinin ondan daha üstün bir unvana sahip olmasına karşı duyduğu öfkenin bir sonucudur. Bu unvanın haksız gasp edilmesine duyulan serzeniştir.

Şöyle bir şey var. Hak etmediği bir yere gelen kişinin bu yetmezmiş gibi kibirli olabilmesi. Dünyadaki en boktan, en sinir bozucu mevzulardan biridir sanırım. Eğer bir gün birilerini yok etmek için yeterli güce sahip olursam bu tip adamlar ilk yok edeceğim türden adamlar olacaktır. Karşındaki hangi unvana sahip olursa olsun üstünlüğünü kabul etmek zorunda değilsin. Değilsin kardeşim. İster bunu kıskançlıkla açıkla, istersen kendini çok beğenmişlikle yargıla. Hele hele tanıdıkları ve akrabaları dışında bir hiç olan kişilerin seni ezmesine asla ve asla müsaade etmeyeceksin. Yok et. Saldır aslanım. Senden daha kıymetlisi, senden daha önemlisi yok amk.  Eğer bu durum kıskançlık olarak adlandırılıyorsa gururla kıskanç olduğunu söyleyebilirsin. Gururla kendini ondan daha çok beğendiğini, onun dayısınınki olmadan gerdeğe giremeyeceğini söylemelisin!

“Sabah olunca çeşitli dudaklardan övgüler dökülüyor: Büyük insan! Muhteşem insan! Gerçek şahsiyet Andrey Petroviç Babiçev!
 Ama tam da bu dalkavuklar size ilahiler düzerken, siz tam da özgüvenle kabarırken, yanınızda kimsenin dikkate almadığı ve kimsenin görüşünü sormadığı bir insan yaşıyordu; her hareketinizi izleyen, sizi inceleyen, gözleyen, hoşgörüyle, köle gibi değil, insanca, uysalca ve sizin büyük bir şahsiyete sahip bir memur olduğunuz ve sadece dış koşullar sayesinde kıskanılacak bir yüksekliğe çıkarılmış olan sıradan bir şahsiyetten başka bir şey olmadığınız sonucuna varmış olan biri yaşıyordu.”

Sadece dış koşullar sayesinde kıskanılacak bir yükseliğe çıkarılmış olan sıradan şahsiyetler! Sizi kimsenin görüşünü sormadığı ve dikkate almadığı ama sizi durmadan inceleyen ve gözleyen insanların patlamasından korkun J  Çünkü gerçeğin farkındalar.